زمان استحقاق خسارت تأخیر تأدیه در فرض صدور رأی داوری

ملاکِ استحقاقِ خواهان نسبت به مطالبه خسارتِ تأخیر تأدیه، در فرضی که اختلافِ طرفین به داوری ارجاع شده است، زمان صدور رأی داور است نه زمان ارجاعِ اختلاف به داوری زیرا پیش از صدور رأی داور، دینِ مدیون قطعیت نیافته است.

تاریخ رای نهایی: 1393/06/16     شماره رای نهایی: 9309970224600721

رای بدوی

در خصوص دادخواست آقای ش.ی. به‌طرفیت خانم ف.ح. به خواسته مطالبه خسارت تأخیر تأدیه نسبت به مبلغ 000/650/67 ریال از 1/8/87 تا اجرای حکم با احتساب هزینه دادرسی که خواهان خواسته را کاهش و شروع مطالبه خسارت تأخیر تأدیه را به تاریخ 10/6/88 (تاریخ تقدیم دادخواست) تا هنگام وصول کاهش و خسارت تأخیر تأدیه بین 1/8/78 تا 9/6/88 را مسترد نمود و دادخواست تقابل خانم ف.ح. به‌طرفیت آقای ش.ی. به خواسته توقف عملیات اجرایی موضوع اجرائیه شماره 880261-9/12/91 و ابطال رأی داوری در پرونده 910988 ماحصل ادعای خواهان اصلی چنین است که خوانده برابر رأی داوری از شعبه اول دادگاه حقوقی ورامین به پرداخت مبلغ 000/650/67 ریال محکوم که خسارت و ضرر و زیان ناشی از تأخیر پرداخت دین وارد آمده بایست محاسبه شود. خانم ح. اظهار داشته که داور خانم خ.ع. در ادامه فعالیت مدرسه غیرانتفاعی ... واقع در ملک مورد ترافع شرکت داشته و در موضوع داوری ذی‌نفع بوده است و داور طبق دستورالعمل دادگاه عمل نکرده و جلسه‌ای برگزار نکردند و رأی داور خلاف موجد حق است و داور صلاحیت داوری نداشته و به مستندات من توجه نداشته است و داور بیست سال همکار من است و ده سال مدیر مدرسه غیرانتفاعی ... دخترانه که من مؤسس آن بودم و دو سال نیز کمک دفتردار مدرسه ... بودند و همیشه زیردست و زیرمجموعه من بود و جلسه‌ای بین ما نگذاشت آقای ی. اظهار داشت که داور را خانم ح. معرفی کردند و خانم ع. با ایشان آشنا و همکار بودند و خانم ع. برای ما وقت می‌گذاشت اما خانم ح. اعتنا نمی‌کردند و جلسات را نمی‌آمد و حتی در ماه رمضان امسال (92) نیز به امامزاده جعفر بن موسی (ع) نیامدند و حاضر به سازش نشدند علی‌هذا نظر به اینکه اولاً طرفین طی صورت‌جلسه مورخ 3/6/1390 که موضوع به داوری ارجاع شد رأی داور را قطعی و غیرقابل‌اعتراض اعلام کردند و حق اعتراض به رأی داور را از خود سلب و ساقط کردند که این صورت‌جلسه در پرونده استنادی کلاسه 880261 شعبه اول دادگاه حقوقی ورامین منعکس‌شده لذا با اسقاط حق اعتراض به داور مرضی‌الطرفین، نمی‌توانند به رأی داور اعتراض و تقاضای ابطال رأی داوری را کنند ثانیاً داور مرضی‌الطرفین با توجه به مقررات و برحسب مفاد پرونده و اظهارات شهود در پرونده و شهودی که خود استماع نموده رأی داده است ثانیاً داور مرضی‌الطرفین با توافق طرفین تعیین و همکار بودن آن با احد از طرفین مانع از داوری و صدور رأی نیست و ادعای ذینفع بودن داور صرف‌نظر از عدم اثبات مانع صدور رأی توسط وی نیست چراکه حسب ماده 469 قانون آیین دادرسی مدنی حتی برفرض اثبات ذی‌نفع بودن داور در دعوا در صورت تراضی طرفین انتخاب وی به داوری بلامانع است لذا موجبی برای ابطال رأی داوری وجود ندارد دادگاه به استناد مواد 2 و 454 و 458 و 465 و 469 و 472 و 476 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بی‌حقی خواهان تقابل خانم ح. صادر و اعلام می‌نماید و خصوص دعوی اصلی نظر به اینکه حسب محتویات پرونده استنادی کلاسه 880261 و 920033/ج/1 طرفین اختلاف خود را به داور مرضی‌الطرفین ارجاع و داور پس از رسیدگی رأی صادر و خوانده اصلی خانم ح. را به پرداخت مبلغ 000/650/67 ریال در حق خواهان اصلی محکوم و با صدور اجرائیه محکوم‌علیه در تاریخ 19/3/92 مبلغ محکوم‌به را به حساب سپرده دادگستری واریز کرده است نظر به اینکه با محکومیت خوانده اصلی میزان بدهی وی معلوم و مشخص‌شده از طرفی تعهد ایشان نسبت به خواهان اصلی پرداخت مبلغ مزبور طبق قرارداد فی‌مابین بوده و نظر به اینکه حسب نظریه کارشناس فرد و هیئت سه‌نفره کارشناسان موجود در پرونده استنادی دستمزد خواهان در چارچوب قرارداد مبلغ 000/350/224 ریال برآورد شده که حسب رأی داور خوانده اصلی بایست مبلغ محکوم به خواهان اصلی پرداخت می‌نمود و نظر به اینکه وجه نقد که تعهد خوانده اصلی بوده ارزش ذاتی نداشته و ارزش آن به عوامل مختلفی از قبیل عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی بستگی دارد و نه‌تنها ارزش‌افزوده ندارد بلکه کاهش ارزش نیز دارد و نظر به اینکه تعهد خوانده اصلی به پرداخت مبلغ محکوم‌به پس‌از انجام قرارداد بوده و نظر به اینکه جهت بری شدن ذمه خوانده اصلی در هنگام وصول محکوم به بایست مبلغی به آن اضافه تا معادل ارزش و قدرت خرید آن هنگام سررسید گردد لذا دعوی خواهان اصلی محمول بر صحت بوده دادگاه به استناد مواد 2 و 198 و 502 و 515 و 519 و 522 قانون آیین دادرسی مدنی و قواعد «الاشتغال الیقینی یستدعی برائت الیقینی» لاضرر و عدل و انصاف حکم به محکومیت خوانده اصلی خانم ح. به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه محکوم به (مبلغ 000/650/67) ریال) پرونده کلاسه 880261 شعبه اول دادگاه حقوقی ورامین از تاریخ 10/6/88 تا 19/3/92 معادل مبلغ هشتاد و هشت میلیون و هشت‌صد و سیزده هزار ریال و هزینه دادرسی به مبلغ یک‌میلیون و هفت‌صد و بیست و شش هزار ریال در حق خواهان اصلی صادر و اعلام می‌نماید و خصوص مطالبه خسارت تأخیر تأدیه فاصله 1/8/78 تا 9/6/88 با توجه به استرداد خواهان اصلی در جلسه اول دادرسی با استناد بند الف ماده 107 قانون آیین دادرسی مدنی قرار ابطال دادخواست در این قسمت صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان است. اجرای حکم منوط به تودیع بقیه هزینه دادرسی به مبلغ سیصد و هفتاد و سه هزار ریال توسط خواهان به صندوق دولت است.
معاون قضایی و دادرس شعبه اول حقوقی دادگاه عمومی ورامین ـ اسدی

 
رای دادگاه تجدید نظر

در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم ف.ح. به‌طرفیت آقای ش.ی. نسبت به دادنامه شماره 9200622-92/10/30 موضوع پرونده کلاسه بایگانی910988 شعبه اول محاکم عمومی ورامین که به‌ موجب آن در خصوص دعوای تقابل تجدیدنظرخواه به خواسته ابطال رأی داوری مورخ91/11/12 (موضوع صفحات 2 و3 پرونده حکم به بی‌حقی صادر گردیده با توجه به مبانی و اوصاف رأی داوری من‌جمله اسقاط حق اعتراض وفق صورت‌جلسه مورخ 90/6/3 اعتراض موجه و مؤثری واقع نگردیده فلذا رأی معترض‌عنه در این بخش عیناً تأیید می‌گردد ولی در خصوص اعتراض نامبرده به بخش دوم رأی مبنی بر محکومیت تجدیدنظرخواه به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ 10/6/88 تجدیدنظرخواهی ازاین‌جهت وارد و مؤثر است که اگرچه تجدیدنظر خوانده از تاریخ مزبور مطالبه حق خود را مطرح نموده مع‌الاسف و به لحاظ وجود اختلافات مالی و مستندات فراوان طرفین که در رأی داوری منعکس است بدهی مورد مطالبه تا زمان صدور رأی داوری قطعیت نیافته به‌عبارت‌ دیگر شرایط مذکور در ماده522 قانون آیین دادرسی را پیدا نکرده درنتیجه و با پذیرش تجدیدنظرخواهی از حیث آغاز محاسبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ 10/6/88 به زمان صدور رأی داوری (12/11/91) تا زمان پرداخت وجه (19/3/92) دادنامه معترض‌عنه را اصلاح می‌دارد این رأی وفق ماده 365 قانون آیین دادرسی مدنی قطعی است.
رئیس شعبه 46 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
حمیدی راد ـ عاشورخانی
http://arbitration.blogfa.com